برآورد ارزش تفریحی منطقۀ کوهستانی توچال با استفاده از الگوی اقتصادسنجی دو مرحله ای هکمن

ارزش گذاری کالاها و خدمات اکوسیستمی از جمله روش های حفاظت از اکوسیستم ها و استفادۀ مناسب از آن ها به شمار می آید، زیرا این خدمات غالباً فاقد بازار واقعی اند و رایگان تلقی می شوند. این در حالی است که اکوسیستم ها فراهم آورندۀ طیف وسیعی از خدمات اند که موجب ارتقای سطح رفاه زندگی بشر می شوند. یکی از انواع این خدمات، خدمات تفرجی اکوسیستم های کوهستانی است. به منظور برآورد ارزش تفرجی منطقۀ کوهستانی توچال واقع در شمال تهران با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط و پرسش نامۀ انتها- باز، 227 پرسش نامه در سایت مورد نظر تکمیل شد. همچنین، به منظور تشخیص عوامل مؤثر در تصمیم به تمایل برای پرداخت ورودیه و میزان تمایل به پرداخت، از الگوی توبیت و روش دومرحله ای هکمن استفاده شد. با حذف پاسخ های ناقص، صفر اعتراض آمیز و صفر حقیقی، 107 نفر از 227 پاسخگو (47 درصد) حاضر به پرداخت مبلغی برای بازدید و استفاده از منطقۀ کوهستانی توچال بوده اند. مقایسۀ نتایج برآورد الگوی پروبیت و رگرسیون خطی نشان می دهد، متغیرهای جنسیت، نوع منزل مسکونی و تغییر جغرافیایی محیط کار، در تصمیم پاسخگویان برای پرداخت ورودیه به منظور استفادۀ تفریحی از منطقۀ کوهستانی توچال اثر معنی دار دارد. همچنین، سطح درآمد، تعداد افراد خانوار و میزان آلودگی در محیط کار نیز در مرحلۀ اول (مرحلۀ تصمیم برای تمایل به پرداخت) و دوم (مرحلۀ عمل بعد از مرحلۀ تصمیم)، در میزان تمایل به پرداخت پاسخگویان اثر معنی دار دارد. میانگین تمایل به پرداخت سالانۀ هر بازدیدکننده برابر با 9444 ریال و ارزش تفرجی هر هکتار از منطقه در سال 1390 برابر با 137888240ریال برآورد شد. با توجه به میزان بالای ارزش تفرجی هر هکتار از منطقۀ توچال، برنامه ریزی برای ارتقای سطح امکانات بهداشتی، رفاهی و افزایش امنیت افراد در منطقه توچال، ضروری است.